• Das Letzte Wort. Rechtsetzung & Rechtskontrolle in der Demokratie (Bern - 5-8 februari 2013)

Van 5 tot 8 februari 2013 gaat in Bern de 53. Assistententagung Öffentliches Recht door. Hoewel niet specifiek gericht op een rechtshistorisch publiek is er wel een rechtshistorisch luik. Daarbij worden allerhande aspecten van grondwettelijke hoven naderbij bekeken. Onder welke historische omstandigheden en met welke bedoeling zijn constitutionele hoven opgericht? Hoe ontwikkelden bepaalde justitiële autoriteiten zich geleidelijk tot constitutionele hoven? Welk zijn de historische argumenten voor en tegen een constitutionele bevoegdheid en zijn deze nog steeds relevant? Is er een verband tussen de aanpasbaarheid van de Grondwet en de rol van de constitutionele hoven voor de maatschappij?

Duitstalige papers uit alle Europese landen zijn welkom. Geïnteresseerden sturen voor 14 september 2012 een voorstel van maximum 5000 tekens (inclusief leestekens) aan assistententagung@oefre.unibe.ch. De papers zullen gepubliceerd worden in de reeks 'Tagungsbände der Assistententagung Öffentliches Recht'. Meer informatie op www.assistententagung.de.

 

• 'Het pleit is in den zak'! Procesdossiers uit het Ancien Regime en hun perspectieven voor historisch onderzoek (Brussel - 11 maart 2013)

Procesdossiers uit het Ancien Régime bevatten een schat aan informatie over de maatschappij van de 16de, 17de en 18de eeuw. Ze kunnen daarom zeker een nieuw licht werpen op de geschiedenis van de Nieuwe Tijd. Vroegmoderne procesdossiers bieden een unieke kijk op talloze conflicten, zowel voor de geschiedenis van individuen en families als voor veranderende sociale verhoudingen tussen institutionele spelers (dorpen, heren, edellieden, steden, kerken, abdijen, ambachten, ondernemers…). Ze bevatten o.a. de getuigenissen – en de gesproken woorden – van alle lagen van de bevolking, maar ook tekeningen, kaarten, plannen en soms zelfs voorwerpen die fungeerden als bewijsmateriaal. Deze bronnen lenen zich dus bij uitstek voor microgeschiedenis en vertooganalyse. Maar door meerdere processen over een langere termijn te bestuderen kunnen ook wisselende allianties en verschuivende machtsverhoudingen boven water komen.

Procesdossiers zijn lange tijd verwaarloosd door de archivistiek, en daarmee ook door het historisch onderzoek. Eén van de redenen hiervoor is de enorme massa aan bewaarde dossiers. Op dit moment wachten nog honderden meters dossiers zowel van lokale schepenbanken, als van hogere instanties (Raad van Brabant, Raad van Vlaanderen, Grote Raad van de Nederlanden te Mechelen, 'Souveraine Justice des Échevins de Liège', Rijkskamergerecht te Wetzlar,...) op inventarisatie. Daarnaast vinden we ook nog vele procesdossiers in de archieven van families, kerken, ambachtsgilden,… Voor de geschiedenis van de Nieuwe Tijd vormen procesdossiers duidelijk de belangrijkste nog niet ontgonnen goudmijn.

Vanaf de 19de eeuw zijn verschillende inventarisatieprojecten op touw gezet, die nog niet werden afgerond. Sinds enkele jaren heeft de inventarisatie van procesdossiers een nieuwe adem gevonden. Meerdere inventarissen met dezelfde beschrijvingsmethode werden gepubliceerd, en diverse projecten zijn momenteel lopende in de archieven van Anderlecht, Brussel, Gent en Luik. Uiteraard blijven nog vele methodologische en historische vragen open met betrekking tot de processen.
Wat zijn de mogelijkheden en de beperkingen van deze bron? Hoe toegankelijk was de rechtspraak tijdens het Ancien Régime en hoe evolueerde dit van de 16de tot de 18de eeuw? Wat was de rol van arbitrage, bemiddeling of lobbying? Welke interacties bestonden tussen lokale overheden, provinciale justitieraden en het centrale niveau? Reflecteerden processen louter de bestaande wetgeving of gaven ze soms ook aanleiding tot het uitvaardigen van specifieke ordonnanties? Hoe verklaren we de merkwaardige daling van de procesdrift (de zgn 'great litigation decline') die in de loop van de 18de eeuw voor verschillende rechtbanken kon worden vastgesteld?

Voorstellen voor bijdragen (voorlopige titel en maximum 1 pagina) zijn welkom vóór 1 november 2012 bij:

Laetizia PUCCIO
Rijksarchief te Luik
rue du Chéra, 79
4000 Luik
laetizia.puccio@arch.be

De studiedag heeft twee belangrijke doelstellingen:

• de aandacht vestigen op reeksen procesdossiers die recent werden geïnventariseerd of waarvan de inventarisatie lopende is
• de uiteenlopende mogelijkheden belichten die deze bronnen bieden voor het historisch onderzoek (geschiedenis van het recht, de rechtspraak, het geweld en de criminaliteit maar ook de economische, sociale en culturele geschiedenis, de mentaliteitsgeschiedenis, de geschiedenis van het milieu, de publieke opinie, het dagelijks leven, taalkunde en toponymie enz.)
  

Met deze oproep zoeken we daarom bijdragen over de volgende onderwerpen:

• de bronnen, de context waarin deze tot stand zijn gekomen, en de specifieke eigenschappen van reeksen procesdossiers;
• de methodologie en het gebruik van deze bronnen, de perspectieven voor het onderzoek die ze bieden;
• case-studies die de rijkdom en het historisch belang van de bronnen illustreren.

De handelingen van de studiedag zullen worden gepubliceerd door het Rijksarchief.

 

• Legal Theory and Legal History: a neglected Dialogue? (London - 12-13 april 2013)

Apart from some notable exceptions, much of contemporary legal theory is uninformed by history, including legal history. This is deeply regrettable, for legal theories may be vastly improved by being informed, and perhaps more importantly, challenged by historical contexts. Theories of law, one might say, are better if they are forged at the coal-face of historical research. Similarly, one could argue that legal histories are better when they draw on, and themselves contribute to, the conceptual resources of legal theory.

Somewhat more radically, if one agrees law does not have a nature, but a culture, then one must account for how the culture of law changes, and has changed, over time. This, by necessity, demands a historically-informed methodology. Similarly, the problem of change is an unavoidable one in legal theory, whether that be change in legal regimes or changes in certain areas of the law – here, again, the resources of history, including the philosophy of history, are invaluable. Putting things a little more colourfully, one could say that legal ideas cannot but be understood historically.

Further, legal theory has, of course, its own history: legal theories are not disconnected islands, but rather interventions in a long series of dialogues and polylogues amongst theorists. As many have observed, and described, legal theory’s history needs to be informed not only by such dialogues and polylogues amongst theorists, but also by awareness of the theorist’s immersion in political, economic and other conditions of his or her time and place – there, once more, a serious engagement with history is important.

This conference - the annual conference of the UK Branch of the IVR - is designed to bring together legal theorists and legal historians (including historians of legal theory and political thought) in an attempt to facilitate and encourage dialogue between the two disciplines.

A call for papers is issued for the open paper sessions. A group of selectors from the Legal Theory and Legal History Group at Queen Mary will select papers based on abstracts. Abstracts are to be no longer than one A4 page, and should include the name and affiliation of the author(s).

Strong preference will be given to papers related to the theme, broadly construed. However, papers may be submitted on any aspect of legal and social philosophy.

Abstracts should be emailed to m.delmar@qmul.ac.uk by 1 October 2012.

 

• Southern African Society of Legal Historians (Rustenburg, Zuid-Afrika - 12 - 16 mei 2013)

Van 12 tot 16 mei 2013 gaat in de Kwa Maritane Bush Lodge gelegen in het Big Five Pilanesberg National Park (Zuid Afrika) een conferentie door over het thema 'Ius est ars boni et aequi'. De deadline voor papers viel op 1 september, maar abstracts kunnen nog steeds gestuurd worden naar Polina Finney via dlagnpg@unisa.ac.za. De voorstellen dienen niet aan bepaalde minimumvereisten te voldoen.

Praktische informatie en een inschrijvingsformulier zijn reeds beschikbaar. Indien u nog specifieke vragen heeft, richt u zich best tot Polina Finney.

 

• Festschrift naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van prof. Mario Ascheri

In februari 2014 wordt Mario Ascheri zeventig jaar. Het is de gelegenheid om deze wereldbekende geleerde, die met zijn vitaliteit en energie een grote stempel op de historiografie drukte, te roemen.
Zijn vele interessegebieden, zijn eeuwige enthousiasme en charme maakten dat hij veel respect kreeg van zowel rechtshistorici als mediëvisten en modernisten. Omwille van zijn vele onderzoeksdomeinen, is het onmogelijk om Ascheri in één vakgebied in te delen.

Tijdens zijn carrière kwam hij met zoveel mensen in contact dat elke keuze gemaakt door de editors van het 'Festschrift' totaal arbitrair zou zijn. Daarom een warme publieke oproep aan eenieder die Mario Ascheri wil eren door een wetenschappelijke bijdrage te leveren. Deze tekst zal aan peer review worden onderworpen en mag de 30000 tekens, inclusief voetnoten, niet overstijgen. Ze zullen online verschijnen op www.retimedievali.it en desgewenst ook in papieren versie beschikbaar zijn.

Er werd een website aangemaakt (http://studiascheri.wordpress.com) waarop informatie beschikbaar is gesteld.