nieuwsbrief rechtsgeschiedenis - december '10

www.rechtsgeschiedenis.be
Recente Publicaties - Call For Papers - Kalender - Varia

Woord Vooraf

Geachte lezer,

U ontvangt de Courant met enkele dagen vertraging. Door tal van rechtshistorische activiteiten waren wij hem heel even uit het oog verloren. Voor het Gentse Rechtshistorische Instituut zijn het immers drukke tijden! Op 10 november was er de onvergetelijke promotie van Bruno Debaenst en op 18 november werd aan Emanuele Conte uit Rome de Sartonmedaille uitgereikt, wat gekoppeld werd aan een wetenschappelijke uitwisseling tussen de jonge onderzoekers van Roma III en UGent. Op vrijdag 26 november organiseerde Georges Martyn, de immer enthousiaste directeur van het rechtshistorisch instituut, een nationaal congres (samen met de schitterende mensen van het Rijksarchief en van de Gentse vakgroep Geschiedenis) over de Vlaamse vroegmoderne instellingen en de maandag en dinsdag daarop een internationale workshop (samen met onze, al even fantastische, Finse collega Heikki Pihlajamäki) over het legaliteitsbeginsel in strafzaken. Binnenkort, van 16 tot 18 december, volgt dan nog een colloquium over tweehonderd jaar Code pénal, in samenwerking met het Centre d’Histoire Judiciaire uit Rijsel.

Inmiddels liep ook het eerste nummer van de vernieuwde redactieploeg van Pro Memorie van de persen, waarin Georges de Belgische hoofdredacteur is, naast Louis Berkvens als Nederlands hoofdredacteur en Paul Brood als redactiesecretaris, ook twee bezige bijen die we niet genoeg kunnen prijzen. Bij deze willen we u allen, in deze koude dagen, warm oproepen om uzelf een mooi nieuwjaarsgeschenk te geven en een abonnement te nemen op Pro Memorie. De gegevens daarvoor kan u vinden op:
http://www.verloren.nl/abboneren-op-het-tijdschrift-pro-memorie.

Mogen wij vooral aan de jonge rechtshistorici aanbevelen om zich massaal te abonneren. Pro Memorie doet veel voor jonge rechtshistorici. Het geeft hen een kans om rechtshistorisch onderzoek in het Nederlands te publiceren, maar koken kost geld en uw 35 euro maakt echt het verschil.

Dat Pro Memorie een goed tijdschrift is, wordt erkend door de opname in de ranking van de European Science Foundation, maar ook door een nieuwe lijst die opgemaakt is in opdracht van de Vlaamse regering, het Vlaams Academisch Bibliografisch Bestand voor de Sociale en Humane Wetenschappen. Hieronder volgt een overzicht van de opgenomen tijdschriften uit de rechtshistorische wereld

Journal of legal history
Journal of the history of international law
Pro memorie
Revue historique de droit français et étranger
Fundamina
Anuario de historia del derecho español
Rivista internazionale di diritto comune
Mémoires de la Société pour l'histoire du droit et des institutions des anciens pays
bourguignons
Law and history review

Enkele belangrijke tijdschriften zitten niet in de lijst. Dat is vooral opvallend voor Rechtsgeschichte, dat nochtans uitgaat van het Max Planck Institut für Europäische Rechtsgeschichte in Frankfurt, het Savigny Zeitschrift en het Zeitschrift für neuere Rechtsgeschichte. Blijkbaar is het Duits geen taal van wetenschap, maar Nederlands of Italiaans wel...
 

      Met vriendelijke groeten,

D. Heirbaut, B. Debaenst en B. Van Dael.

1. Recente Publicaties

  • Jos MONBALLYU, De jacht op de flaminganten. De strafrechtelijke repressie van de Vlaamsgezinde militairen aan het IJzerfront, Brugge, De klaproos, 2010, 240 p.

In reactie op de steeds strengere censuur, de Vlaamsvijandige hetze van de Franse pers en het verbod van Vlaamse studiekringen kwam de Vlaamse Beweging aan het IJzerfront vanaf 1917 in een stroomversnelling. Vlaamsgezinde militairen schrokken er niet voor terug hun politieke eisen bekend te maken in Open brieven en in aanplakbriefjes of opschriften die tijdens zogenaamde vliegtochten op huizen, barakken en tramwagons werden aangebracht.

Volgens een hardnekkige mythe regende het daarop straffen en vervolgingen voor de krijgsraad. In deze uitgave gaat professor Monballyu na of dit wel klopt met de werkelijkheid. Waar en wanneer werden er Vlaamsgezinde militairen strafrechtelijk vervolgd en gesanctioneerd? Op welke juridische gronden gebeurde dit? Welke straffen werden daarbij opgelegd? En ten slotte, is er bij die vervolgingen sprake van misbruiken, waardoor sommige gestraften zich na de oorlog als martelaren van de Vlaamse zaak konden opwerpen?

In de ruimere discussie over de vraag of de onduldbare taaltoestanden in het Belgische leger in 1914-18 de echte wortels vormen van het Vlaams-nationalisme, is dit een onmisbaar werk.

  • Marc LIBERT, Michel NUYTTENS en Catherine THOMAS (ed.), Gérer et maîtriser sous l'Ancien Régime. Actes de la journée d'études organisée à Bruxelles le 5 octobre 2009 ; Beheren en beheersen en tijdens het Ancien Régime. Handelingen van de studiedag georganiseerd te Brussel op 5 oktober 2009, Brussel, Algemeen Rijksarchief (Miscellanea archivistica studia 194), 2010, 141 p.  Informatie over de studiedag die aan de grondslag lag, vind je hier.

 

  • Stéphane KOTOVTCHIKHINE, Jean-Paul PANCRACIO en Alain WIJFFELS, Les acteurs de la guerre, Dijon, Centre Georges Chevrier, 2010, 296 p.

In deze bundel worden de akten gepubliceerd van het colloquium dat in 2009 te Dijon werd georganiseerd rond het thema : wat zijn de gevolgen voor de oorlogvoering en het oorlogsrecht van de relatieve teruggang van de staat als centrale actor in de internationale betrekkingen en in het internationaal recht. De bijdragen behandelen deze thematiek vanuit verschillende invalshoeken, met bijdragen van (rechts)historici, diplomaten, militairen en politicologen.

 

  • Rena VAN DEN BERGH (ed.), Libellus ad Thomasium. Essays in Roman Law, Roman-Dutch Law and Legal History in Honour of Philip J Thomas, Pretoria, Fundamina (editio specialis), 2010. Info: hier.

 

  • P.B.M. BLAAS, Henk Hoetink (1900-1963), een intellectuele biografie, Hilversum, Verloren, 2010, 184 p. ISBN 978-90870420-66

De rechtsgeleerde H.R. Hoetink (1900-1963), van 1929 tot 1934 hoogleraar aan de Rechtshogeschool van Batavia en nadien aan de Gemeente Universiteit van Amsterdam, was iemand met uitgesproken opvattingen. Zo sloot hij zich in Indië niet aan bij zijn 'neo-ethische' collega’s, verenigd in De Stuw. Terug in Nederland werd hij lid van het Comité van Waakzaamheid. Tijdens de oorlog verbleef hij drie maanden als gijzelaar in het kamp Amersfoort en dook daarna onder. In 1946 werd hij de eerste voorzitter van het Humanistisch Verbond. Als rector magnificus van de UvA kreeg hij te maken met de kwestie Suys, die hem in conflict bracht met zijn vriend Jan Romein. Hoetinks humanistische levensovertuiging wordt in deze intellectuele biografie nader toegelicht en in een breder filosofisch kader geplaatst. Daarnaast is er veel aandacht voor zijn standpunten inzake methodologie en geschiedtheorie, waarmee hij als jurist en rechtshistoricus een geheel eigen richting insloeg.

 

 

 

 

2. Call For Papers

28-29 januari 2011: werkvergadering in Frankfurt

Op 28/29 januari 2011 hopen Prof. Albrecht Cordes (Frankfurt a.M.) en Alain Wijffels (Leiden/Louvain-laNeuve) een werkvergadering (onder de vorm van een zgn. Blockseminar) in Frankfurt te organiseren. Aanmeldingen zijn tot medio december 2010 welkom bij Professor Cordes (cordes@jur.uni-frankfurt.de). De Leerstoel van Professor Cordes kan eventueel een financiële tegemoetkoming voor reiskosten van ca. 100 € per deelnemer ter beschikking stellen, en desnoods voor redelijke verblijfsmogelijkheden bemiddelen.

Het thema van de werkvergadering betreft de betrekkingen tussen de Duitse Hanse en Engeland tijdens de 15de en 16de eeuw. Zoals bekend speelde de handel met de Nederlanden een belangrijke rol in die gespannen verhouding. Belangrijke gebeurtenissen die direct in verband staan met die geschiedenis hebben zich overigens in de Nederlanden afgespeeld : men denke onder meer aan de Vrede van Utrecht (1474), de talrijke Engels-Hanseatische onderhandelingen die in Brugge en Antwerpen hebben plaatsgevonden (en waaraan wij het verblijf van Thomas More in de Nederlanden en de Antwerpse associatie met de Utopia te danken hebben). Alain Wijffels zal n.a.v. het Blockseminar ook de rechtsgeleerde adviezen bespreken van de Leuvense professoren Mudaeus en Leoninus, die in 1553 de belangen van de Hanzesteden, en in het bijzonder van Danzig (Gdańsk), in uitgebreide consultaties verdedigden.

Verdere info: hier.

 

13-16 april 2011 - Maastricht: XVIIth European Forum of Young Legal Historians:

 

European traditions: integration or disintegration?

The international graduate and post-graduate conference ‘European Traditions: Integration or Disintegration?’ of the European Association of Young Legal Historians will take place at Maastricht University in the Netherlands, from 13-16 April 2011, Wednesday-Saturday (www.maastrichtuniversity.nl).

The European Forum of Young Legal Historians has grown into the leading conference for young researchers in legal history in Europe and the world. Maastricht University, a truly international university at the heart of Europe, and currently celebrating its VIIth Lustrum provides the perfect location for the XVIIth Forum.

European legal traditions have always known centralising and de-centralising forces: Justinian’s Corpus iuris, the Medieval ius commune of Roman and Canon law, the usus modernus pandectarum, the current European harmonisation efforts all have an integrative character to a certain extent. Simultaneously the ius proprium, as in customary law, including the English Common law, as well as, most particularly, the national codifications of the 19th century, and the study of these laws, demonstrates the diversity of European legal traditions.

We are interested in papers and posters addressing these often contrasting developments, including their religious, philosophical, political, social or economic background. Interdisciplinary and comparative approaches are therefore most welcome.

You are strongly encouraged to give your presentation in English, as it is the current European lingua franca; French and German are also accepted, but be aware that this will reduce your audience. Apart from the regular presentations, we will again have a ‘poster session’ or ‘poster walk’ during one of the afternoons: in several rounds you will be able to present and discuss your poster with various small groups of interested participants. Particularly PhD-candidates just starting with their research are encouraged to submit a poster outline, since the poster session will be a wonderful opportunity to obtain feedback on your project at an early stage. 

Submissions with a close connection to the theme are preferred, though traditional legal history subjects are also welcome, especially in respect of the poster session.

Regular participation fee will be € 100; participants giving a paper or presenting a poster pay € 75.

Please send your application (an abstract of max. 500 words and/or an outline of a poster and a short academic CV) to forum2011@aylh.org

Deadline: 1 januari 2010

Further information on the Association of Young Legal Historians and past Forums is available on www.aylh.org.

3. Kalender

=> Donderdag 9 december 2010: Louis Varlez-lezing: Ophelia Ongena: De geschiedenis van de SERV en van het sociaaleconomisch overleg in Vlaanderen (1945-2010).

Informatie hier.

 

=> 16-18 december: Congres Code Pénal in Lille en Gent. Info: hier.

4. Varia

- 26-27 mei 2011: aanbod supercourse history of the Common Law (Tilburg):

Met de integratie van het recht binnen de EU wordt steeds vaker van docenten Rechtsgeschiedenis in continentaal Europa verwacht dat zij ook ‘even’ een cursus geven over de geschiedenis van de Common Law. Degenen die dit geprobeerd hebben weten dat dit geen eenvoudige opgave is. De boeken over dit onderwerp zijn steevast geschreven door Common Law juristen. Allerlei zaken worden bekend verondersteld of als vanzelfsprekend aangenomen. Bijgevolg kan de Civil Law rechtshistoricus vaak geen antwoord vinden op de simpelste vragen die al lezend bij hem opkomen.

Binnen Tilburg University is het plan ontstaan om in het voorjaar van 2011 een tweedaagse cursus Geschiedenis van de Common Law te organiseren voor rechtshistorici uit België en Nederland. Het accent wordt vooralsnog gelegd op het privaatrecht. Eerst komen de bronnen aan de orde: welke zijn er, hoe vind ik ze, en hoe kan ik ze gebruiken? Vervolgens het verbintenissenrecht: hoe zit dat nu met al die writs voor contract en delict? En ten slotte het goederenrecht met al zijn verschillende soorten eigendom.

David Ibbetson heeft zich in principe bereid verklaard het verbintenissenrecht voor zijn rekening te nemen. Bij voldoende belangstelling voor de ‘Supercourse’ zullen nog twee sprekers worden gezocht in België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.

De kosten zijn begroot op omstreeks 300 euro per persoon.

Plaats: Tilburg

Verdere informatie: Olga Tellegen-Couperus, O.E.Tellegen@uvt.nl.

 

- Vacatures voor postdocs in Berlin: info hier

 

 

 

 

Met vriendelijke groet,

Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Bram Van Dael.
M.m.v.
Chris Coppens
Frederik Dhondt
Margreet Duynstee
Sjoerd Faber
Rik Opsommer
Alain Wijffels

 

Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden , mail dan naar een van de editors:

Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Bram Van Dael
Sjoerd Faber
Rik Opsommer
Margreet Duynstee
Chris Coppens

De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be

Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.