|
|
Woord Vooraf
Geachte lezer,
De herfst meldt zich reeds aan, maar gelukkig is er nog genoeg rechtshistorisch nieuws vol zon. Alle treinstakingen ten spijt hadden we einde vorig jaar een zeer geslaagde Belgisch-Nederlands rechtshistorisch congres in Brussel. Dave De ruysscher en zijn team zijn niet op hun lauweren blijven rusten, want ze hebben ondertussen reeds de congresbundel gepubliceerd (wie dit blijde nieuws gemist zou hebben, kan de gegevens vinden in de vorige aflevering van deze Courant). Hun enthousiasme werkt aanstekelijk. De Maastrichtse collega’s nemen vol vuur de fakkel over en bereiden het volgende congres in de reeks voor dat zal doorgaan in het najaar van 2016. We kijken nu al uit naar de berichten van Pim Oosterhuis en Bram Van Hofstraeten over wat ongetwijfeld een nieuw hoogtepunt zal worden!
Wie graag al vroeger aan een Belgisch-Nederlandse ontmoeting deelneemt, kan verder in deze Courant de gegevens vinden over een congres over tweehonderd jaar grondwet van 1815 dat over enkele maanden zal doorgaan in het Brusselse Paleis der Academiën. De organisatie ligt in handen van de Koninlijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten aan Belgische kant en van het Montesquieu Instituut uit Den Haag aan Nederlandse kant. In de periode 1815-1830 vonden Belgen en Nederlanders elkaar misschien niet altijd, maar nu is dat gelukkig wel het geval.
Met vriendelijke groeten,
Dirk HEIRBAUT, namens de redactie.
|
1. Recente Publicaties
|
2. Call For Papers
- Oproep: Prijs van het Gentse Historische Onderzoek
Deze prijs, uitgereikt door de Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent (MGOG), bekroont een masterscriptie in het Nederlands, Engels of Duits met betrekking tot de geschiedenis, archeologie en kunstgeschiedenis van de stad Gent. Enkel studenten afgestudeerd in het academiejaar voorafgaand aan de oproep kunnen deelnemen.
De laureaat krijgt een prijs van 500 euro, uitgereikt op de Dag van het Gentse Historische Onderzoek (28 november 2015) in het STAM. Bovendien krijgt de laureaat ook de mogelijkheid om het bekroonde werk als monografie of als artikel te publiceren in de Verhandelingen/Handelingen van de Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent.
De uiterste indiendatum is 15 september 2015.
Eén exemplaar van de masterscriptie wordt aangevuld met een elektronische versie en een kort CV, bezorgd op het adres van de MGOG, p/a prof.dr. Marc Boone, Blandijnberg 2, 9000 Gent. Een PDF wordt verzonden naar: Marc.Boone@ugent.be en AnneLaure.VanBruaene@UGent.be.
De universiteiten van Paris I Panthéon-Sorbonne en Lille III Charles de Gaulle organiseren een PhD workshop onder de titel “Le pouvoir exécutif et la loi Réceptions, réinterprétations, réécritures (1789-1804)”. Deze studiedag focust op de afstand tussen de letter van de wet en haar uitvoering, voor de periode tussen Franse revolutie en Code civil. De focus ligt daarbij op teksten van de uitvoerende macht op alle niveaus (van lokaal tot centraal) zoals koninklijke afkondigingen, besluiten van het conseil exécutif provisoire en het Directoire, ministeriële rondzendbrieven, beslissingen van de corps administratifs (communes, districten, departementen).... De organisatie onderscheidt twee grote thematische blokken: een eerste over de verschillende vormen van “receptie” van de wet zoals te zien in de akten van de uitvoerende macht, en een tweede over de circulatie en circulariteit van diezelfde akten, met aandacht voor de verschillende niveaus waarop de wet wordt toegepast.
Voorstellen van ca. 2000 tekens kunnen verzonden worden tot 15 september 2015 naar j.e.appliquerlaloi@gmail.com.
- 17 - 18 maart 2016 - "The Uses of Justice and Legal Pluralism: a global perspective", Leiden
Rechtbanken ter oplossing van geschillen wordt vaak gezien als een uniek kenmerk van de westerse beschaving sinds de late Middeleeuwen. Een breed scala van semi-formele en formele instellingen losten interpersoonlijke conflicten op, wat resulteerde in een enorme groei van de rechtbankactiviteit. Nieuw sociaal-juridisch historisch onderzoek bekijkt de gerechtelijke infrastructuur vanuit het perspectief van de gebruikers en gaat na hoe de wet werd gevormd door middel van de manieren waarop rechtzoekenden actief de wet in het spel brachten. Het 'gebruik van rechtvaardigheid' staat centraal in het huidige onderzoek.
In navolging van Max Weber, hebben wetenschappers uit verschillende disciplines vaak het Europese geschillenpatroon als een uniek kenmerk van de West-Europese sociale geschiedenis gezien, gerelateerd aan de grote verschillen tussen Europese steden aan de ene kant en Aziatische steden aan de andere. Nochtans verdient de vergelijking tussen 'het Westen en de rest' in de sociaal-juridische termen verdere analyse. In welke mate namen gewone mensen gerechtelijke stappen in het begin van het moderne Europa, en in welke mate weerspiegelde zich dit in de sociale organisatie, zoals burgerschap. Deze zaken worden bijna nooit in een wereldwijd vergelijkend kader geanalyseerd. Deze conferentie wil wetenschappers gespecialiseerd in het vroegmoderne Europa, China, Afrika en Amerika samenbrengen om het concept 'gebruiken van gerechtigheid' te verkennen, te toetsen aan de vermeende uniciteit van geschillenpatronen, en om de mogelijkheden te verkennen voor een wereldwijd vergelijkende analyse van de sociaal-juridische geschiedenis 'van onderaf'. De aandacht zal vooral worden gericht op de steden, daar zij belangrijke aanbieders van juridische diensten waren, en omdat ze vergelijking mogelijk maken.
De organisatoren wensen papers te ontvangen over de volgende onderwerpen:
Hoe kon de gewone mens gebruik maken van de juridische infrastructuur om sociale en economische belangen te regelen?
Wie trok op welke onderdelen van de juridische infrastructuur om geschillen te beslechten en die dat niet deden?
In welke mate hielden mannen en vrouwen er verschillende strategieën op na?
Hoe ervaarde men de wet? Was het een element van de elite die de elite beschermde, of was het een element in het dagelijks leven van gewone mensen?
Waren de West-Europese ervaringen inderdaad zo uniek als de historiografie voorstelt? Hoe zagen mensen het juridische pluralisme?
Hoe beslechtte men geschillen in gebieden waar de juridische infrastructuur minder toegankelijk was?
Geïnteresseerden worden uitgenodigd om een abstract van ongeveer 500 woorden in te dienen vóór 1 november 2015 bij Jaco Zujderduijn en Griet Vermeesch.
Op 1 december weten de kandidaten of hun paper geselecteerd werd, waarna een verzoek tot hen zal worden gericht om hun volledige paper naar de organisatoren te sturen, zodat op 1 maart 2016 deze kunnen worden onder de deelnemers van de conferentie.
De papers die getuigen van een degelijk wetenschappelijke kwaliteit komen in aanmerking om als hoofdstuk in een speciaal nummer of een collectief boek te worden opgenomen.
- 24 - 26 juni 2016 - Eleventh Conference on Legal Translation, Court Interpreting and Comparative Legilinguistics (Legal Linguistics), Poznan
Aan het Institute of Linguistics van de Adam Mickiewicz University in Posnan, Polen, wordt van 24 tot 26 juni 2016 de Eleventh Conference on Legal Translation, Court Interpreting and Comparative Legilinguistics (Legal Linguistics) gehouden. Meer informatie staat de lezen op de congreswebsite. Er is plaats voor rechtshistorische papers en panels. Dit congres geldt meteen ook als het 17th International Roundtables for the Semiotics of Law-congres, waardoor een selectie van de handelingen zal verschijnen in het International Journal for the Semiotics of Law - Revue internationale de Sémiotique juridique. Voorstellen en abstracts voor panels en papers in het Pools, Engels, Spaans, Russisch, Duits en Frans zijn welkom tot eind februari 2016. Net als eventuele vragen kunnen deze verzonden worden naar lingua.legis@gmail.com.
Het vijftiende International Congress of Medieval Canon Law gaat door van 17 tot 23 juli 2016, aan de Parijse universiteit Panthéon-Assas (Paris II). De conferentie wordt georganiseerd door het Stephan Kuttner Institute of Medieval Canon Law en het Iuris Canonici Medii Aevi Consociatio (ICMAC). Gastinstelling is het Parijse Institut d’histoire du droit in samenwerking met Centre National de la Recherche Scientifique, het Centre Droit et Sociétés Religieuses (University Paris-Sud), de École nationale des chartes, de École des Hautes Études en Sciences Sociales en het Centre Michel de L’Hospital van de universiteit van Auvergne.
Wie wenst deel te nemen als spreker kan nog tot 30 september 2015 een paper indienen. Meer informatie op de website van de conferentie.
- December 2016 - “Congo at war(s)”, speciale editie van Journal of Belgian History
In de herdenkingsactiviteiten naar aanleiding van de Eerste Wereldoorlog is de globale dimensie helaas te vaak ondervertegenwoordigd. Dit geldt ook voor de Afrikaanse dimensie en meer in het bijzonder de Congolese. Het onderzoek dat reeds gevoerd werd naar Congo’s plaats in de Eerste Wereldoorlog dateert reeds uit de jaren tachtig en vroeger. De toegankelijkheid van nieuwe archieven en de formulering van nieuwe onderzoeksvragen die verder gaan dan het louter militaire, bieden dan ook de gelegenheid om de geschiedenis van Congo in deze oorlog opnieuw te evalueren, via een andere kijk op de gebeurtenissen. Aan de hand van de speciale editie wil het tijdschrift nog niet gepubliceerde bijdragen over de oorlogservaringen van Belgisch Congo onder de aandacht brengen (en bij uitbreiding eventueel van Rwanda en Burundi). Aan bod zullen thema’s komen zoals neutraliteit, koloniaal bestuur, politieactiviteiten, dwangarbeid, e.d.m.
Alle informatie zoals de voorwaarden voor (actieve) participatie en deadlines kunnen online geraadpleegd worden.
- 25 - 28 mei 2017 - Singularity, Generality and Exemplarity in Legal Discourse, New York
De Cardozo Law School (New York), in samenwerking met de Universiteit Roma Tre - Law School, organiseert van 25 tot 28 mei het 18de International Roundtables for the Semiotics of Law-congres, onder de titel Singularity, Generality and Exemplarity in Legal Discourse. De organisatoren verwelkomen een brede waaier aan benaderingen, inclusief rechtshistorisch onderzoek. Een selectie van de handelingen zal verschijnen in het International Journal for the Semiotics of Law - Revue internationale de Sémiotique juridique. Papersvoorstellen zijn welkom bij Angela Condello en Peter Goodrich tot 1 december 2016. Meer informatie op de tweede helft van deze webstek.
- Journal of the history of International Law/Revue d'histoire du droit international
De hoofdredacteur van het Journal of the history of International Law/Revue d'histoire du droit international lanceerde een oproep voor bijdragen. Het tijdschrift, onder leiding van Anne Peters (hoofdredactrice), Randall Lesaffer en Emmanuelle Tourme Jouannet, is interdisciplinair opgevat en handelt over de geschiedenis van het internationaal recht. Het bevindt zich aan de top van de internationaalrechtelijke periodieken en wordt regelmatig geraadpleegd door internationale juristen met een interesse in de geschiedenis van hun vakgebied. Het biedt een forum voor de rechtsleer die een historische benadering van het internationaal recht - in de meest brede zin van het woord - neemt.
Het Journal staat open voor inzendingen uit de hele academische gemeenschap en hanteert double blind peer review ter beoordeling van de bijdragen. Alle manuscripten worden na inzending aan en pre-screening door de redacteuren aan één of twee anonieme referenten voorgelegd. Artikelen moeten in het Engels of het Frans worden ingediend en worden onderzocht op basis van hun intellectuele kwaliteit, originaliteit en hun belang voor de vooruitgang van de wetenschap. De redactie heeft besloten een algemene oproep tot inzending van bijdragen te lanceren en nodigt geïnteresseerden uit om een bijdrage voor publicatie te overhandigen. Het manuscript mag evenwel niet meer dan 14.000 woorden bedragen, inclusief voetnoten, en wordt begeleid door een abstract dat bestaat uit maximaal 150 woorden (aangeleverd in een apart bestand). Verder leveren auteurs - in een apart bestand - gegevens aan omtrent hun huidige affiliatie, hun e-mailadres, volledige adres en telefoonnummer waar ze kunnen worden bereikt, en een korte biografie.
Alle bestanden en eventuele correspondentie moeten worden gericht aan submissions.jhil@mpil.de (ter attentie van Dr. Mieke van der Linden). Meer informatie is te vinden via de website van het Max Planck Instituut voor Publiek en Internationaal recht te Heidelberg (www.mpil.de).
|
| |
|
3. Kalender
- 10 - 11 september 2015 - Conferentie ‘Law and Language in the Middle Ages’, Kopenhagen
Van 10 tot 11 september 2015 vindt in Kopenhagen de conferentie ‘Law and Language in the Middle Ages’ plaats. Deze interdisciplinaire conferentie over middeleeuwse rechtsgeschiedenis, georganiseerd door de Royal Academy for Science and Letters van Kopenhagen, zal thema’s aansnijden zoals onder meer de relatie tussen het recht en de rechtspraktijk in een linguïstische context, de problemen en mogelijkheden bij de vertaling van het recht naar modern Engels of naar andere moderne talen en de toepassing van de juridische taal in andere domeinen.
De deadline voor registratie ligt vast op 4 september 2015.
Meer informatie is te vinden op de website van de instelling.
- 3 - 4 september 2015 - "The Vienna Congress and the Transformation of International Law", Bonn
Op 3 en 4 september aanstaande vindt in het Poppelsdorfer Schloss in Bonn een internationaal en interdisciplinair congres plaats over het Congres van Wenen, een mijlpaal in de geschiedenis van de diplomatie en het internationaal recht. Onder de titel The Vienna Congress and the Transformation of International Law trachten de organisatoren de vereisten en consequenties van de veranderingen binnen het internationaal recht in de vroege negentiende eeuw te duiden. Mathias Schmoeckel en Miloš Vec organiseren dit congres, waarover meer informatie op de brochure.
- 13 September 2015: Colloquium 'Tweehonderd jaar Grondwet 1815' , Brussel
Tweehonderd jaar geleden werden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden verenigd tot het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. In het kader van die vereniging kwam de Grondwet van 1815 tot stand. Ter gelegenheid daarvan organiseren de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten en het Montesquieu Instituut in samenwerking met de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering in Nederland op 13 november 2015 een colloquium in Brussel.
Invalshoek van het colloquium is in hoeverre de Grondwet van 1815 nog zijn stempel drukt op het staatsbestel van België en Nederland op het gebied van het tweekamerstelsel, de grondwetsherziening, decentralisatie en de wijze waarop wordt omgegaan met het supranationale kader. Ook zal worden ingegaan op de totstandkoming van de Grondwet. Het colloquium wordt gehouden in het Paleis der Academiën in Brussel.
Wie interesse heeft, kan zich inschrijven via deze link.
- 16 September 2015: Doctoraatsverdediging Vincent J.M. van Hoof (Nijmegen)
Op 16 september 2015 verdedigt promovendus Vincent van Hoof om 16u30 zijn dissertatie Generale zekerheidsrecht in rechtshistorische perspectief. Zijn promotoren zijn de professoren C.J.H. Jansen en H.L.E. Verhagen.
De verdediging gaat door op de Radboud Universiteit, Comeniuslaan 2, 6525 HP Nijmegen
- 24 September 2015: Doctoraatsverdediging C.P. (Kees) Briët
Aan de Erasmus School of Law te Rotterdam verdedigt de heer Kees Briët zijn proefschrift: "Het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië 1819-1848. Portret van een vergeten rechtscollege / The Supreme Court of the Netherlands Indies 1819-1848. Portrait of a forgotten court of law". Het werk werd gemaakt onder het promotorschap van prof. Mr. Laurens Winkel. Het gebeuren gaat door op 24 september a.s. om 15u30 in de Senaatszaal van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Campus Woudestein, Erasmus Building, Burgemeester Oudlaan 50, 3062 PA Rotterdam.
- 24 - 25 september 2015 - Summer School ‘Juridische archieven en open source databanken’, Faculté de droit de l’Université Lille2, Lille
De Université de Lille2 organiseert een summer school van 24 tot 25 september 2015 met als thema ‘Juridische archieven en open source databanken’. Ze gaat door in Lille zelf. Door hun numerieke overvloed en hun rijke inhoud zijn juridische archieven een geliefde bron voor onderzoekers van de Sociale en Menswetenschappen. De inhoud van het archief is echter heel uiteenlopend. Al de uiteenlopende gegevens, zoals data, namen van personen, plaatsen en dergelijke meer kunnen in een databank op een toegankelijke manier worden opgeslagen. Het doel van de Summer School bestaat er in de deelnemers duidelijk te maken dat open source databanken een oplossing kunnen zijn. Centraal zullen de juridische archieven van het Ancien Régime van verschillende Europese gebieden zijn, met de mogelijkheid ook in te gaan op de latere periode.
Voor meer praktische informatie kunt u terecht op deze link.
- 5 - 9 oktober 2015 - Conference of the Southern African Society of Legal Historians, Sun City, South Africa
De Southern African Society of Legal Historians organiseert een conferentie van 5 tot 9 oktober 2015 met als thema “Legislation in the Western legal tradition”. Dit thema biedt ruimte voor reflectie over een breed scala aan onderwerpen in rechtshistorisch perspectief.
De volledige aankondiging alsook alle praktische informatie kan u hier vinden.
- 29 oktober 2015 - Uitreiking Sarton medaille 2015, Gent
Op donderdag 29 oktober wordt om 16 uur de Sartonmedaille uitgereikt aan prof. Dr. Jean-Louis Halpérin in auditorium NBIII van de Gentse rechtenfaculteit. De uitreiking gaat gepaard met een lezing door de laureaat, onder de titel Returning to the primacy of statutory law in legal history. Verdere details vindt u op de uitnodiging. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen aan mevrouw Karin Pensaert.
- 17-18 maart 2016 - Das ADHGB von 1861 als gemeinsames Obligationenrecht in Mitteleuropa, Regenburg
Prof. Dr. Martin Löhnig en Dr. Stephan Wagner organiseren op 17 en 18 maart 2016 een congres aan de universiteit Regensburg over de invloed van het Algemeines Deutsches Handelsgezetsbuch uit 1861. Het congres kijkt specifiek naar de invloed van het wetboek op de codificaties in de verschillende Europese natiestaten binnen de juridische fragmentatie van de negentiende en vroege twintigste eeuw. Het programma met inschrijvingsmodaliteit is bij deze beschikbaar.
|
4. Varia
- Het Gentse Instituut voor Rechtsgeschiedenis mag dit academiejaar twee nieuwe medewerkers verwelkomen:
Elisabeth Bruyère, geboren in 1990, studeerde in 2014 af aan de Universiteit van Luik als master in de rechten, optie publiek en administratief recht. In het kader van haar opleiding studeerde zij een jaar in Gent en een semester in Glasgow. Haar masterproef handelde over de evolutie van de Dublinverordeningen, die de verantwoordelijkheden regelen van de lidstaten in verband met de vluchtelingen. Vanaf 2015 bereidt zij een doctoraat voor over de 19de eeuw jurist François Laurent, in het bijzonder over zijn Avant-projet de révison du Code civil onder het promotorschap van prof. dr. Dirk Heirbaut en prof. dr. Joke Baeck.
Vanaf 1 oktober 2015 vervoegt ook Matthias Van Der Haegen het Instituut voor Rechtsgeschiedenis. Matthias Van Der Haegen (°1991) behaalde in juli 2014 zijn masterdiploma rechten (UGent/Hofstra University, VS) met een masterproef getiteld ‘Een Hof van Cassatie voor de 21e eeuw: over het kaf en het koren’, die de APR-prijs 2013-2014 in de wacht sleepte. Nadien volgde hij een bijkomende masteropleiding (‘Magister Juris’) aan de University of Oxford waar hij zich onder meer toelegde op het burgerlijk procesrecht en Engelse middeleeuwse rechtsgeschiedenis. Matthias bereidt als BOF-bursaal met prof. dr. Dirk Heirbaut als promotor en prof. dr. Piet Taelman als co-promotor een doctoraat voor over de impact van het Hof van Cassatie op de Belgische rechtspraak, met als uitgangspunt citaties in de rechtspraak.
|
| |
|
Met vriendelijke groet,
De redactie:
Dirk Heirbaut,
Elisabeth Bruyère,
Bruno Debaenst,
Frederik Dhondt,
Stefan Huygebaert,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Matthias Van Der Haegen,
Maarten Vankeersbilck,
Amélie Verfaillie.
M.m.v.
Alain Wijffels
|
Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden, mail dan naar een van de editors:
Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck
De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be
Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.
|
