nieuwsbrief rechtsgeschiedenis - Mei 2015

www.rechtsgeschiedenis.be

 

Woord Vooraf

Geachte lezer,

De rechtshistorici in België en Nederland hebben heel wat organisaties met een rijke traditie. Wereldwijd is de vermaardste natuurlijk het Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis dat van kort na de Eerste Wereldoorlog dateert. Nog ouder zijn de Koninklijke Commissie voor de Uitgave van de Oude Wetten en Verordeningen van België en de Stichting Oud-Vaderlands Recht die zelfs teruggaan tot de negentiende eeuw. Dat zij al zolang meegaan, hebben zij te danken aan een constante vernieuwing. Een gelijkaardige operatie gaat nu door bij Standen en Landen. Een nieuwe generatie van talentvolle rechtshistorici uit de beide landsdelen van België zetelt in de Raad van Bestuur. We hopen dan ook in de toekomst te mogen berichten over hun vele prachtige initiatieven.
Over de eerste daarvan kan u al meteen verder in deze Courant meer vinden. Op 18 mei organiseert Standen en Landen in de Kamer der Volksvertegenwoordigers een bijeenkomst met een voordracht van Olivier Christin over het stemrecht in het Ancien Régime. Voorafgaand stelt het nieuwe Bestuur van Standen en Landen ook deel 110 (!) van de boekenreeks Standen en Landen voor. Frederik Verleden behandelt daarin de relatie tussen de Belgische politieke partijen en hun parlementsleden gedurende de twintigste eeuw. Inhoud én vorm van het nieuwe boek doen watertanden. Mogen er zo nog vele boeken volgen.

(Voor wie niet genoeg kan krijgen van rechtsgeschiedenis, signaleren we meteen dat de dag daarna, op 19 mei ook een kleine workshop over rechtsgeschiedenis doorgaat in Gent, waarop onze lezers uiteraard welkom zijn.)

Met vriendelijke groeten,

Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST, Stefan HUYGEBAERT, Sebastiaan VANDENBOGAERDE, Maarten VANKEERSBILCK, Amélie VERFAILLIE en Alain WIJFFELS.

 

1. Recente Publicaties

2. Call For Papers

  • 15-16 mei 2015 - Société d’histoire du droit et des institutions des pays flamands, picards et wallons, Compiègne.

Op 15 en 16 mei organiseert de Société d’histoire du droit et des institutions des pays flamands, picards et wallons haar jaarlijks colloquium. Dit jaar vindt het colloquium plaats in de Université de technologie de Compiègne met als thema Droit, territoire et gouvernance. Voor bijdragen buiten dit thema, over de geschiedenis van het recht, justitie en instellingen, is eveneens een halve dag voorzien. Voor alle papers geldt dat zij in het Frans, Engels of Nederlands kunnen worden gebracht, waarbij voor papers in het Nederlands een Franse of Engelse samenvatting wordt gevraagd. De deadline voor bijdragen valt op 15 april 2015, meer informatie vindt men in bijlage, net als de oproepen tot betaling van het jaarlijks lidgeld.

De call for papers is ook op de website van de ESCLH terug te vinden.

  • 27 juli - 7 augustus 2015 - Max Planck Summer Academy for Legal History 2015 'Cultural Translation of Law'

De Max Planck Summer Academy for Legal History biedt een selecte groep van gemotiveerde beginnende onderzoekers, gewoonlijk doctoraatsstudenten, de gelegenheid om zich te verdiepen in de methodologie en principes van rechtshistorisch onderzoek. Daarbij zijn twee modules voorzien die gedurende twee weken zullen plaatsvinden. De eerste biedt een inleiding tot de studie van bronnen, methodologische principes, theoretische modellen en controversiële onderzoeksthema’s binnen de rechtsgeschiedenis. De tweede voorziet de kans voor de deelnemers om te discussiëren over een specifiek onderwerp en een eigen benadering tot dit thema te ontwikkelen. Mogelijke deelnemers dienen een CV, motivatiebrief en ontwerp van onderzoek door te sturen naar summeracademy@rg.mpg.de.

Alle informatie en voorwaarden kan u vinden op de website van het Max-Planck-Institut für europäische Rechtsgeschichte.

  • 13 - 14 oktober 2015 - Conferentie The Theory Of Just War – Behind The Jurisprudential Defense Of (Abstaining From) Military Action, Łazarski University, Warschau

Op 5 juli 1415 werden de deelnemers van het Concilie van Constanz geconfronteerd met de eerste van een reeks juridische geschriften betreffende een dispuut tussen het Koninkrijk Polen en de ridderorde van de broeders van het hospitaal van de heilige Maria der Duitsers in Jeruzalem (de Teutonische ridders). De zaak betrof de wettigheid van de militaire aanvallen door de Staat van de Teutonische Orde in de regio van Samogitia (huidige Litouwen), waarvan de bewoners de laatste etnische groep waren in Europa die zich niet bekeerd hadden tot het Christendom. Ter verdediging van de Poolse zaak, argumenteerde Paul Vladimiri dat de heidenen niet gedwongen konden worden door de christenen, indien zijzelf de christenen niet aanvielen. Centraal in zijn argumentatie stonden tolerantie en vreedzame co-existentie tussen verschillende politieke gemeenschappen. Deze redenering wordt beschouwd als het prototype van de theorie van de rechtvaardige oorlog (‘just war’). 600 jaar later blijven verschillende belangrijke vragen nog onbeantwoord en actueel. Deze vragen zullen aan bod komen tijdens deze conferentie die zal plaatsvinden in de Cardinal Stefan Wyszyński Universiteit in Warschau, op 13 en 14 oktober 2015. Abstracts (max. 300 woorden) voor papers en presentaties (20 min.) zijn welkom tegen ten laatste 31 mei 2015, via e-mail.

Meer info is te vinden op de website.

  • December 2016 - “Congo at war(s)”, speciale editie van Journal of Belgian History

In de herdenkingsactiviteiten naar aanleiding van de Eerste Wereldoorlog is de globale dimensie helaas te vaak ondervertegenwoordigd. Dit geldt ook voor de Afrikaanse dimensie en meer in het bijzonder de Congolese. Het onderzoek dat reeds gevoerd werd naar Congo’s plaats in de Eerste Wereldoorlog dateert reeds uit de jaren tachtig en vroeger. De toegankelijkheid van nieuwe archieven en de formulering van nieuwe onderzoeksvragen die verder gaan dan het louter militaire, bieden dan ook de gelegenheid om de geschiedenis van Congo in deze oorlog opnieuw te evalueren, via een andere kijk op de gebeurtenissen. Aan de hand van de speciale editie wil het tijdschrift nog niet gepubliceerde bijdragen over de oorlogservaringen van Belgisch Congo onder de aandacht brengen (en bij uitbreiding eventueel van Rwanda en Burundi). Aan bod zullen thema’s komen zoals neutraliteit, koloniaal bestuur, politieactiviteiten, dwangarbeid, e.d.m.

Alle informatie zoals de voorwaarden voor (actieve) participatie en deadlines kunnen online geraadpleegd worden.

3. Kalender

  • 18 mei 2015 - Boekvoorstelling 'De vertegenwoordigers van de Natie in partijdienst', Brussel

De vereniging Standen en Landen/Anciens Pays et Assemblées d’États vernieuwde onlangs haar Raad van Bestuur. De nieuwe équipe heeft de eer op 18 mei, in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, het volgende volume (vol. 110) in haar peer-reviewde publicatiereeks (bij INNI Publishers, het vroegere UGA) voor te stellen. Het werk van dr. Frederik Verleden (KUL), ‘Vertegenwoordigers van de Natie’ in partijdienst. De verhouding tussen de Belgische politieke partijen en hun parlementsleden (1918-1970) is een uitvloeisel van diens doctoraatsverhandeling aan de Leuvense faculteit Sociale Wetenschappen (promotor: Prof. dr Emmanuel Gerard).  Aansluitend zal prof. dr. Olivier Christin (CNRS/Neuchâtel), auteur van een bijzonder interessante studie over stemrecht en assemblées in het Ancien Régime (Vox populi. Une histoire du vote avant le suffrage universel, Paris: Seuil, 2014) als gastspreker de nieuwe start van onze vereniging luister bij zetten. De volledige aankondiging kan u vinden op deze link.

  • 19 mei 2015 - Workshop rechtsgeschiedenis, Instituut voor rechtsgeschiedenis, Gent

Op dinsdag 19 mei gaat in het Gentse Instituut voor rechtsgeschiedenis een workshop rechtsgeschiedenis door.Uiteenlopende onderwerpen zullen behandeld worden door sprekers uit binnen- en buitenland.

De plaats van afspraak is de Wielantzaal, op het gelijkvloers in vleugel C, Universiteitstraat 4 in Gent. Dit alles gaat door vanaf 12.00 uur.

Het volledige programma kan u raadplegen via deze pdf. Deelnemen is gratis, doch aanmelden is verplicht en kan bij mevrouw Karin Pensaert.

  • 21 - 22 mei 2015 - Vrije Universiteit Brussel, CORE, Project “The making of commercial law...": Workshop, "The Small, Medium-Sized and Large Company in Law and Economic Practice (Middle Ages–Nineteenth Century)", Brussel

Op 21 en 22 mei vindt in de Vrije Universiteit Brussel een workshop plaats onder de titel “The Small, Medium-Sized and Large Company in Law and Economic Practice (Middle Ages–Nineteenth Century)”. Deze workshop stelt zich tot doel academici samen te brengen die hebben gewerkt rond de interacties tussen recht en economie, en focust op onderwerpen die betrekking hebben op zakelijke ondernemingen van de middeleeuwen tot circa 1900.

Meer informatie is te vinden op de website van het evenement.

  • 21 – 22 mei 2015 – Colloquium La transmission du pouvoir monarchique du moyen âge à nos jours, UBrussel

Het Centre du Recherche en Histoire du Droit et des Institutions van de Université Saint-Louis in Brussel organiseert eind deze maand, op donderdag 21 en vrijdag 22 mei, een colloquium over opvolging onder de titel La transmission du pouvoir monarchique du moyen âge à nos jours. Naar aanleiding van de vijfhonderdste verjaardag van de start van de persoonlijke regering van Karel V in 1515 alsook de recente opvolging van de Koning der Belgen wordt ingegaan op – onder andere – de moeilijkheden van de monarchale opvolging, het ritueel en ceremonieel, de juridische en sociale fundamenten, het interregnum en de opleiding van de toekomstige vorst. Door middel van diachronische vergelijking en interdisciplinaire benaderingen van historici, juristen en antropologen komen deze aspecten aan bod. Deelname aan het colloquium, waarvan u het programma hier vindt, is gratis na inschrijving crhidi@gmail.com (of via www.crhidi.be (à “activités”) of de Facebookpagina) tot 10 mei.

  • 28 – 30 mei 2015 – Congres Capital, Investment, and Innovation in the Roman World, Brussel

Onder de titel Capital, Investment, and Innovation in the Roman World wordt binnen het FWO onderzoeksnetwerk Structural Determinants of Econimic Performance in the Roman World een congres georganiseerd. Centrale vragen betreffen wie in de Romeinse tijd toegang had tot kapitaal, in welke mate, in welke vorm en hoe zij hiermee omgingen. Daarnaast komen ook de verschillende vormen van investering van kapitaal en innovatie aan bod. Het congres, dat doorgaat aan de VUB van 28 tot en met 30 mei, hangt samen met een boekproject uitgegeven door Paul Erdkamp, Koenraad Verboven en Arjan Zuiderhoek. Meer informatie over deze “open authors discussion meeting” vindt men, net als het programma en de abstracts op de website.

  • 29 mei – Lezing Een blik op Vrouwe Justitia’s blinddoek. Recht en gerechtigheid in de kunstgeschiedenis, Ieper

Onder de titel Een blik op Vrouwe Justitia’s blinddoek. Recht en gerechtigheid in de Kunstgeschiedenis geeft Stefan Huygebaert (Instituut voor Rechtsgeschiedenis, UGent) een lezing in het Ieperse stadsarchief op vrijdag 29 mei 2015. Tijdens deze lezing doorkruist Stefan Huygebaert de West-Europese, Belgische en Ieperse kunstgeschiedenis op zoek naar de wortels van Justitia’s iconografie, niet het minst haar omstreden blinddoek. De lezing gaat door in zaal Alfa en omega (Neerstad) in de Weverijstraat 7, 8900 Ieper. Aansluitend is er de officiële voorstelling van het Iepernummer van Westhoek, tijdschrift voor geschiedenis en familiekunde in de Vlaamse en Franse Westhoek (jaargang 31 nr. 1), met korte toelichtingen door Eva Ryde (schepen voor archief), Rik Opsommer (stadsarchivaris) en Pieter Donche (voorzitter Westhoek). Graag uw komst melden voor 23 mei via 057 239 440 of katrien.goudeseune@ieper.be.

  • 4 juni 2015 - Verdediging proefschrift Paul van Peteghem, Radboud Universiteit Nijmegen, Nijmegen

Op donderdag 4 juni 2015 om 14.30 uur verdedigt Paul van Peteghem zijn proefschrift 'De Nederlanden en het vrijgraafschap Bourgondië, tussen Paus en Keizer' in de aula van de Radboud Universiteit Nijmegen, Comeniuslaan 2 in Nijmegen. De uitnodiging kan u hier vinden.

  • 4 - 5 juni 2015 - Globalization & the Law in Historical Perspective, Maurer School of Law, Indiana University, Bloomington

De laatste jaren is er een explosie aan onderzoek naar globalisatie in rechtshistorisch perspectief. Daarbij komen diverse thema’s aan bod, waaronder internationale sociale bewegingen, mensenrechten, diplomatie, de transnationale circulatie van kapitaal en grenscontroles. Historici hebben echter aangetoond dat globalisatie geen nieuw fenomeen is. De organisatoren van dit congres roepen beginnende onderzoekers op om een frisse kijk te bieden op de historische relaties tussen recht, rechtsinstellingen en globalisatie. Daarbij streven ze naar een conferentie waarop een brede waaier aan papers aan bod zal komen, zowel wat betreft de chronologie, geografie en disciplines.

  • 4 – 5 juni 2015 – Congres Heraldry and Piracy in an Age of Chivalry: The Jurisdiction of the Constable and Marshal(s) and of the Admiralty in Later Medieval England and France, Exeter

Het Court of Chivalry behandelde zaken die voortkwamen uit oorlogsdaden, onder meer inzake gevangenen en losgeld, alsook heraldische kwesties. Haar jurisdictie werd duidelijker in de tweede helft van de veertiende eeuw, ten gevolge van de Engelse oorlogen in Frankrijk waarbij nood was aan een rechtbank die disputen ter land en ter zee, die de common law overstegen, kon behandelen. Met het congres Heraldry and Piracy in an Age of Chivalry gaan organisatoren Anthony Musson en Nigel Ramsay in op de geschiedenis van deze instelling. Het congres gaat door in de Royal Albert Memorial Museum & Art Gallery te Exeter op donderdag 4 en vrijdag 5 juni 2015. Inschrijvingen verlopen via n.ramsay@ucl.ac.uk of per post, eveneens aan Nigel Ramsay, Dept of History, University College London, Gower Street, London W1G 6NB. Het volledige programma alsook de betalingsmodaliteiten, en informatie over congres diner, overnachting en dergelijke leest men hier.

  • 10 - 11 september 2015 - Conferentie ‘Law and Language in the Middle Ages’, Kopenhagen

Van 10 tot 11 september 2015 vindt in Kopenhagen de conferentie ‘Law and Language in the Middle Ages’ plaats. Deze interdisciplinaire conferentie over middeleeuwse rechtsgeschiedenis, georganiseerd door de Royal Academy for Science and Letters van Kopenhagen, zal thema’s aansnijden zoals onder meer de relatie tussen het recht en de rechtspraktijk in een linguïstische context, de problemen en mogelijkheden bij de vertaling van het recht naar modern Engels of naar andere moderne talen en de toepassing van de juridische taal in andere domeinen.

De deadline voor registratie ligt vast op 4 september 2015.

Meer informatie is te vinden op de website van de instelling.

  • 10 - 12 september 2015 - Workshop op de XI ESIL Annual Conference "The Judicialization of International Law - A Mixed Blessing?", Oslo

Alle informatie over de inhoud van de workshop kan u terugvinden op de webstek van de ESIL Interest Group for International Law.

  • 24 - 25 september 2015 - Summer School ‘Juridische archieven en open source databanken’, Faculté de droit de l’Université Lille2, Lille

De Université de Lille2 organiseert een summer school van 24 tot 25 september 2015 met als thema ‘Juridische archieven en open source databanken’. Ze gaat door in Lille zelf. Door hun numerieke overvloed en hun rijke inhoud zijn juridische archieven een geliefde bron voor onderzoekers van de Sociale en Menswetenschappen. De inhoud van het archief is echter heel uiteenlopend. Al de uiteenlopende gegevens, zoals data, namen van personen, plaatsen en dergelijke meer kunnen in een databank op een toegankelijke manier worden opgeslagen. Het doel van de Summer School bestaat er in de deelnemers duidelijk te maken dat open source databanken een oplossing kunnen zijn. Centraal zullen de juridische archieven van het Ancien Régime van verschillende Europese gebieden zijn, met de mogelijkheid ook in te gaan op de latere periode.

Voor meer praktische informatie kunt u terecht op deze link.

  • 5 - 9 oktober 2015 - Conference of the Southern African Society of Legal Historians, Sun City, South Africa

De Southern African Society of Legal Historians organiseert een conferentie van 5 tot 9 oktober 2015 met als thema “Legislation in the Western legal tradition”. Dit thema biedt ruimte voor reflectie over een breed scala aan onderwerpen in rechtshistorisch perspectief.

De volledige aankondiging alsook alle praktische informatie kan u hier vinden.

4. Varia

  • Vacature Vrije Universiteit Brussel, Zelfstandig Academisch Personeel – 50% – Politieke geschiedenis, historisch-constitutioneel publiekrecht

De onderwijsopdracht bestaat in het doceren van de hoorcolleges en het coördineren van de werkcolleges van de vakken ‘Politieke geschiedenis van België’ (module 1 bachelor Rechten: Reflectieopleidingsonderdelen, bachelor Criminologie, 6 studiepunten) en ‘Inleiding tot de voornaamste moderne staten’ (module 2 bachelor Rechten: juridische opleidingsonderdelen – algemeen, 6 studiepunten). Daarnaast zal de kandidaat masterscripties en doctoraatsverhandelingen begeleiden.
De onderzoeksopdracht omvat:

- het voeren van innovatief onderzoek in het domein van de geschiedenis van het publiekrecht en/of politieke geschiedenis

- het verwerven van interne en externe onderzoeksfinanciering inzake die thema’s

- het participeren aan de wetenschappelijke leiding van onderzoeksgroep CORE, in samenwerking met de andere leden van de onderzoeksgroep

- het organiseren van studiedagen, publieke lezingen, workshops binnen de onderzoeksgroep CORE.

Kandideren kan uiterlijk tegen 21 mei 2015.

De volledige functieomschrijving kan u hier vinden.

Met vriendelijke groet,

Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Stefan Huygebaert,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Maarten Vankeersbilck,
Amélie Verfaillie.

M.m.v.

Frederik Dhondt
Alain Wijffels

Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden, mail dan naar een van de editors:

Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck

 

De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be

Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.